Rzecz o dolnośląskich Klastrach
z 2014_Prezentacja Klastra “SUDECKA SIEĆ INNOWACJI” (SSI) i
odniesień wynikających z SRWD 2020,
Witam , nawiązując do rozmowy podczas spotkania w hotelu “Mercury” we
Wrocławiu zorganizowanego przez “Krajowy Punkt Kontaktowy ds.
Instrumentów Finansowych Programów Unii Europejskiej” w ramach
Dolnośląskich spotkań biznesowych pt; ” WSPARCIE BIZNESU z
PROGRAMÓW UE — DZIŚ i JUTRO” w dniu 21.V.2014 r. z udziałem Pani
Ilony ANTONISZYN — KLIK, podsekretarza stanu w Ministerstwie Gospodarki,
przesyłam do wiadomości informację dotyczącą podjętej 14.XI.2013
r. inicjatywy utworzenia Klastra “SUDECKA SIEĆ INNOWACJI” oraz jej
umocowania na tle uchwalonej rok temu SRWD 2020 jak też prowadzonych (z
pewnym opóźnieniem) prac w ramach EUWT nad Strategią “Nowe Sudety“
albo też “NOVUM”, (ma zostać tak przemianowana z inicjatywy Czech).
Projekt tej mogącej mieć duże znaczenie strategii odnosi się do
obszaru o powierzchni; 37 655 km², zamieszkałego przez 5 068 000
mieszkańców (strona projektu; www.4cbc.eu [1]).
Nawiązując do obu tych dokumentów, przekazuję informację w formie
linku z dostępem do prezentacji Klastra SSI w który z mizernym
skutkiem jak na razie się zaangażowałem — jako Jeleniogórzanin z
pochodzenia. Informacja pokazuje w jakim zakresie, ta inicjatywa może
spełnić swoją rolę w zakresie wzmocnienia konkurencyjności
“Sudeckiego Obszaru Integracji”.
Główne obszary współpracy jakie obejmuje projekt strategii EUWT,
“Nowe Sudety”, to;
*
turystyka: wspólny obszar turystyczny (np. Jakuszyce – Harrachov),
turystyka uzdrowiskowa,
*
transport drogowy i kolejowy,
*
ochrona zasobów naturalnych i kulturowych,
*
rozwój przedsiębiorczości,
*
badania, rozwój technologiczny i innowacje,
*
integracja społeczna,
Nowa strategia EUWT ma się koncentrować na;
* realizacji działań istotnych dla zrównoważonego rozwoju całego
pogranicza,
* prowadzeniu działalności w oparciu o zasadę subsydiarności w
stosunku do jst i innych podmiotów działających na pograniczu,
* platformie współpracy pomiędzy wszystkimi najważniejszymi
aktorami działającymi na pograniczu,
* podstawą wdrażania projektów (beneficjent POWT RCz – RP; EWT B i
C, programów sektorowych UE),
* lobbingu dla ważnych przedsięwzięć polsko-czeskiego pogranicza
(Warszawa, Praga, Bruksela) i być jego narzędziem,
EUWT w wyzwaniach polityki rozwoju ma się opierać na;
* idei koncentracji merytorycznej i finansowej,
* realizacja tzw. „projektów kluczowych”,
* komplementarność projektów,
* realizacja projektów o najwyższej wartości dodanej
http://www.umwd.dolnyslask.pl/urzad/aktualnosci/artykul/euwt-nowe-sudety-coraz-blizej‑1/
(na zdjęciu poniżej, obszar działania objętego strategią,),
Biorąc pod uwagę obszary tematyczne wynikające z SRWD 2020 jak też,
konsultowanego, lada chwila projektu strategii EUWT “NS” na lata
2014–2020, przesyłam informację (w formie linku do prezentacji) nt;
utworzonego 14.XI.2013 r. Klastra “SUDECKA SIEĆ INNOWACJI”.
Przedłożona prezentacja, zarysowuje koncepcję klastra oraz
zaplanowane wstępnie działania organizacyjne formujące jego
fundamenty działania i trochę szkoda, że inicjatywa mogąca być;
* pilotażową próbą narzędzia realizacji SRWD na terenie
“SUDECKIEGO OBSZARU INTEGRACJI”, zdefiniowanego w SRWD i KSRR jako
“OBSZAR PROBLEMOWY”
nie spotkała się jak dotąd z zainteresowaniem UMWD, przy niedawnym
podziale środków na wsparcie klastrów.
Według SRWD,
“SUDECKI OBSZAR INTEGRACJI” jest jednym z 4– rech obszarów integracji
(wrocławski, Zachodni i Legnicko– głogowski), zidentyfikowanych w
uchwalonej w styczniu ub. r. strategii. Obszar ten składa się z 4‑rech
pod-obszarów (ziemie; Kłodzka i Dzierżoniowska oraz aglomeracje;
Wałbrzyska i Jeleniogórska), cechuje go wiele barier rozwojowych,
wynikających z;
* depopulacji,
* dużego bezrobocia,
* braku odpowiedniej infrastruktury komunikacyjnej,
* utrudnionych warunków prowadzenia inwestycji pro-rozwojowych i
infrastrukturalnych (specyfika terenów górskich i podgórskich, tereny
cenne przyrodniczo, w tym chronione prawnie,)
Jego dalszy rozwój zależy od stworzenia i wypromowania kompleksowej
oferty turystycznej, wypoczynkowej oraz uzdrowiskowej,
(Na zdjęciu, mało zachęcający do wysiadania z pociągu i zwiedzania
malowniczej Nowej Rudy dworzec kolejowy, )
uwzględniającej wymogi i zasady ochrony walorów środowiska.
Jednocześnie nawet z ciekawą ofertą turystyczną, rozwój tego
obszaru nie może się obyć bez reindustrializacji, opartej na
rewitalizacji tradycji rzemiosła w nowoczesnym (innowacyjnym wydaniu),
odnośnie produkcji rolno ‑spożywczej, pozyskiwania surowców
naturalnych i ich przetwórstwa pod kątem nowoczesnych zastosowań.
(na zdjęciu ARR “AGROREG” w Nowej Rudzie, będąca gwarantem
innowacyjnych zmian w tej części Sudeckiego Obszaru Integracji,)
Jednocześnie w każdym z tych obszarów należy szukać współpracy
kooperacyjnej z sąsiadującymi obszarami oraz z Czechami a nie
odwracać się do niej plecami.
Wraz z przyjęciem krajowych dokumentów planistycznych:
* _Długookresowej Strategii Rozwoju Kraju,_
* _Ś__redniookresowej Strategii Rozwoju Kraju, _
* _Krajowej Strategii Rozwoju Regionalnego 2010–2020_,
* 8 zintegrowanych strategii krajowych,
* _Koncepcji Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030 _
_nastąpiła _konieczność uwzględnienia ich treści w regionalnych
dokumentach strategicznych. Pakiet tych opracowywanych i przyjmowanych
krajowych dokumentów strategicznych wynika z przyjęcia do wdrożenia
“NOWEGO MODELU ZARZĄDZANIA ROZWOJEM KRAJU”, określonego przez Radę
Ministrów w kwietniu 2010 roku w dokumencie „_Zało__ż__enia systemu
zarz__ą__dzania rozwojem kraju”_.
W tych założeniach oraz KSRR 2010–2020, zdefiniowano przede wszystkim
nowy paradygmat (wzorzec) / zasady wspierania i spojrzenia na rozwój
kraju. Ten nowy wzorzec zakłada wsparcie wszystkich obszarów w
zakresie ich specyficznych potencjałów i problemów oraz korzystnego
wzajemnie, oddziaływania centrów rozwoju (wzrostu) z ich otoczeniem.
Wzorzec ten określany jest “MODELEM DYFUZYJNO — ABSORPCYJNYM ROZWOJU
REGIONALNEGO. Stąd też metropolie i większe ośrodki miejskie,
powinny być źródłem korzystnego wpływu na ich otoczenie, a obszary
znajdujące się pod ich wpływem, powinny z tego czerpać korzyści.
Według tego podejścia, terytorium nie ma być traktowane tylko jako
przestrzeń, ale jako układ funkcjonalny. Dlatego też SRWD 2020,
powinna w większym stopniu od momentu jej uchwalenia stymulować i
terytorialnie ukierunkowywać cele w niej zawarte — czego się nie robi.
Ponieważ takiego mechanizmu w odniesieniu do poszczególnych obszarów,
nie ma wpisanego w strategię rozwoju regionu oraz nie podjęte zostały
działania w tym kierunku, inicjatywa klastrowa “SUDECKA SIEĆ
INNOWACJI” może taką rolę pełnić, by wywołać pewne impulsy
rozwojowe i wybudzić SOI z obecnego marazmu.
W ślad za „_Krajow__ą__ __Strategi__ą__ __Rozwoju Regionalnego
Regiony, miasta, obszary wiejskie 2010–2020” _Rada Ministrów
przyjęła plan działań niezbędnych do realizacji zapisów tego
dokumentu. Na potrzeby tego procesu zaplanowano “FORA TERYTORIALNE“
pełniące funkcje platform dla partnerstwa społecznego oraz
“OBSERWATORIA REGIONALNE”, jako podmioty monitorujące procesy rozwojowe
i realizację polityk, które jednak w dotychczasowej postaci są tak
skonstruowane, że mają raczej charakter destymulujący.
(W konsekwencji zmianie musi ulec system monitorowania i zarządzania
realizacją strategii rozwoju województwa dla którego dotychczasowe
okazjonalne, sporadycznie przeprowadzane spotkania i analizy nie są
wystarczające a istnieje potrzeba uruchamiania pewnych procesów w
miejscach, gdzie taka potrzeba naprawdę występuje.)
Ważnym elementem tworzenia nowego systemu zarządzania rozwojem kraju
są prace nad wspólnymi standardami planowania strategicznego, by
dokumenty w tym zakresie, tworzone na poziomach krajowym i regionalnym,
były porównywalne.
(Wymusza to dokonanie zmian, co do formy i zawartości regionalnych
dokumentów strategicznych. Nowa sytuacja wymusza bardziej
sparametryzowany charakter strategii rozwoju województw. W
odróżnieniu od dokumentów przyjętych w 2005 roku, stosunkowo
ogólnych, zaktualizowane strategie identyfikują obszary problemowe i
definiują obszary wsparcia, których zasięg określają dokumenty
wdrożeniowe, a docelowo Plany Zagospodarowania Przestrzennego
Województw. )
Ważną przesłanką dokonanych aktualizacji strategii regionalnych są
bieżące działania Samorządów Województw na rzecz rozwoju i
tworzenia instrumentów zarządzania nimi. Strategie uchwalone w 2005
roku w niewystarczający (choć raczej w wyniku zaniechań i nie
docenienia ich znaczenia,) sposób uwzględniały obszary działania,
jak;
* innowacje,
* budowa nowoczesnych finansowych instrumentów wsparcia gospodarki,
* społeczeństwo informacyjne,
* e‑administracja,
* gospodarka społeczna,
* system promocji.
Ponadto, istotne zmiany wynikają z pogłębienia i uaktualnienia
regionalnego planowania w poszczególnych sektorach, takich jak polityka
społeczna, promocja gospodarki, innowacje, czy gospodarowanie energią.
W ślad za ustaleniami muszą być zweryfikowane odpowiednie zapisy i
sformułowane na nowo.
Artykuł 3. Traktatu Lizbońskiego zawiera zapis „Unia wspiera
spójność gospodarczą, społeczną i terytorialną oraz solidarność
między państwami członkowskimi”. Oznacza to, iż obecnie w
politykach wspólnotowych brana jest pod uwagę, oprócz gospodarczej i
społecznej, także spójność terytorialna. Cytowany zapis Traktatu
Lizbońskiego wynika między innymi z dyskusji poprzedzonej Zieloną
Księgą w sprawie spójności terytorialnej i przekształcenia
różnorodności terytorialnej w siłę. W tym dokumencie, Komisja
Europejska zaproponowała nowe spojrzenie terytorialne na spójność
gospodarczą i społeczną, w kierunku bardziej zrównoważonego oraz
harmonijnego rozwoju obejmujące:
· koncentrację — pokonywanie różnic w gęstości zaludnienia,
· tworzenie połączeń między terytoriami — przezwyciężanie
odległości,
· przezwyciężanie różnic przez współpracę,
· wsparcie regionów o specyficznych uwarunkowaniach geograficznych.
Wymienione wyżej kwestie mają wymiar wspólnotowy ale biorąc pod
uwagę specyfikę Dolnego Śląska, jego pozycję i zróżnicowanie,
mają one zastosowanie w odniesieniu do strategii rozwoju województwa i
zostały formalnie uwzględnione w jej aktualizacji, choć same zapisy
bez działania w tym zakresie nie dają żadnej gwarancji pożądanego
efektu. Wymienione kwestie, to kluczowe problemy rozwojowe regionu,
zważywszy jego zróżnicowanie wewnętrzne i zagrożenie
marginalizacją znacznej części obszaru.
Copy of Sudecka Sieć Innowacji 042014 [2]
z pozdrowieniem,
Leszek Pieczyński,
Sekretarz klastra SSI