Rzecz­nik pro­si Mini­ster Edu­ka­cji o dopre­cy­zo­wa­nie prze­pi­sów doty­czą­cych dowo­zu uczniów z nie­peł­no­spraw­no­ścia­mi do szkół

Mini­ster­stwo Edu­ka­cji Naro­do­wej odpo­wie­dzia­ło na wystą­pie­nie RPO w spra­wie pro­ble­mów zwią­za­nych z dowo­zem uczniów z nie­peł­no­spraw­no­ścia­mi do szkół i innych pla­có­wek edukacyjnych.

Rzecz­nik wciąż ma jed­nak wąt­pli­wo­ści, co do nie­któ­rych propozycji.

W odpo­wie­dzi na poprzed­nie pismo MEN zgo­dzi­ło się co do koniecz­no­ści dopre­cy­zo­wa­nia obo­wiąz­ków gmi­ny oraz wyeli­mi­no­wa­nia wąt­pli­wo­ści inter­pre­ta­cyj­nych w celu ujed­no­li­ce­nia sto­so­wa­nia odpo­wied­nich prze­pi­sów w prak­ty­ce. Jed­nak zda­niem Rzecz­ni­ka nie wszyst­kie wyja­śnie­nia resor­tu są satys­fak­cjo­nu­ją­ce z per­spek­ty­wy zobo­wią­za­nia Rzecz­po­spo­li­tej Pol­skiej wyni­ka­ją­ce­go z Kon­wen­cji o pra­wach osób niepełnosprawnych.

Szcze­gól­ne wąt­pli­wo­ści wzbu­dzi­ło sta­no­wi­sko Mini­ster­stwa odno­śnie okre­śle­nia kry­te­riów zwro­tu kosz­tów dowo­zu dziec­ka i opie­ku­na, w przy­pad­ku, gdy dowóz i opie­kę zapew­nia­ją rodzi­ce. W oce­nie Rzecz­ni­ka regu­ły zwro­tu kosz­tów dowo­zu powin­ny być dopre­cy­zo­wa­ne w Pra­wie oświa­to­wym, sko­ro to prze­pi­sy tej usta­wy sta­no­wią o obo­wiąz­ku gmin zakre­sie dowozu.

Nie­zbęd­ne jest ure­gu­lo­wa­nie zasad zwro­tu ponie­sio­nych kosz­tów rodzi­com w ten spo­sób, aby zapew­nić reali­za­cję tych świad­czeń w ska­li całe­go kra­ju w spo­sób moż­li­wie jed­no­li­ty i zestan­da­ry­zo­wa­ny. W aktu­al­nej sytu­acji kry­te­ria zwro­tu kosz­tów dojaz­du usta­la­ne są indy­wi­du­al­nie przez jed­nost­ki samo­rzą­du tery­to­rial­ne­go, co spra­wia, że rodzi­com ofe­ro­wa­ne są nie­kie­dy skraj­nie róż­ne stawki.

Rzecz­nik nie może się rów­nież zgo­dzić ze stwier­dze­niem że wpro­wa­dze­nie ter­mi­nu „ośro­dek rewa­li­da­cyj­no-wycho­waw­czy”, w miej­sce okre­śle­nia „ośro­dek”, nie zawę­zi­ło zakre­su zasto­so­wa­nia regu­la­cji, a jedy­nie dopre­cy­zo­wa­ło jego nazwę. Zda­niem Rzecz­ni­ka takie dookre­śle­nie utrud­ni­ło lub wręcz unie­moż­li­wi­ło uczniom z nie­peł­no­spraw­no­ścia­mi poprzed­nio korzy­sta­ją­cym z dobro­dziej­stwa korzyst­nej dla nich wykład­ni, dostęp do edu­ka­cji. Dla­te­go koniecz­nym jest roz­sze­rze­nie kata­lo­gu pla­có­wek, uczęsz­cza­nie do któ­rych upraw­nia­ło­by do bez­płat­ne­go trans­por­tu tę gru­pę uczniów.

Rzecz­nik zwró­cił rów­nież uwa­gę na zapis Pra­wa oświa­to­we­go, zgod­nie z któ­rym obo­wiąz­kiem gmi­ny jest zapew­nie­nie uczniom nie­peł­no­spraw­nym bez­płat­ne­go trans­por­tu i opie­ki w cza­sie prze­wo­zu do naj­bliż­szej szko­ły pod­sta­wo­wej, a uczniom z nie­peł­no­spraw­no­ścią rucho­wą, w tym z afa­zją, z nie­peł­no­spraw­no­ścią inte­lek­tu­al­ną w stop­niu umiar­ko­wa­nym lub znacz­nym tak­że do naj­bliż­szej szko­ły ponad­pod­sta­wo­wej, do koń­ca roku szkol­ne­go w roku kalen­da­rzo­wym, w któ­rym uczeń koń­czy 21. rok życia. Nato­miast w myśl roz­po­rzą­dze­nia MEN w spra­wie warun­ków orga­ni­zo­wa­nia kształ­ce­nia, wycho­wa­nia i opie­ki dla dzie­ci i mło­dzie­ży nie­peł­no­spraw­nych, nie­do­sto­so­wa­nych spo­łecz­nie i zagro­żo­nych nie­do­sto­so­wa­niem spo­łecz­nym limit wie­ko­wy do kształ­ce­nia spe­cjal­ne­go dla szko­ły ponad­pod­sta­wo­wej okre­ślo­no na koniec roku szkol­ne­go w roku kalen­da­rzo­wym, w któ­rym uczeń koń­czy 24. rok życia.

W opi­nii Rzecz­ni­ka ogra­ni­cze­nie obo­wiąz­ku orga­ni­zo­wa­nia bez­płat­ne­go trans­por­tu i opie­ki dla uczniów z nie­peł­no­spraw­no­ścia­mi do cza­su ukoń­cze­nia przez nich 21 lat ma cha­rak­ter dys­kry­mi­nu­ją­cy oraz pogłę­bia nie­rów­no­ści pomię­dzy ucznia­mi peł­no­spraw­ny­mi a nie­peł­no­spraw­ny­mi. Nowe­li­za­cja prze­pi­sów Pra­wa oświa­to­we­go powin­na zagwa­ran­to­wać oso­bom z nie­peł­no­spraw­no­ścia­mi moż­li­wość sko­rzy­sta­nia z bez­płat­ne­go trans­por­tu i opie­ki w cza­sie prze­wo­zu do pla­ców­ki oświa­to­wej od momen­tu, w któ­rym roz­po­czy­na­ją oni kształ­ce­nie w przed­szko­lu, innej for­mie wycho­wa­nia przed­szkol­ne­go lub uczęsz­cza­nie na zaję­cia rewa­li­da­cyj­no-wycho­waw­cze do koń­ca roku szkol­ne­go w roku kalen­da­rzo­wym, w któ­rym tacy ucznio­wie koń­czą 24. rok życia.

Prze­su­nię­cie wska­za­ne­go pro­gu wie­ko­we­go powin­no być wyni­kiem sko­re­lo­wa­nia prze­pi­sów usta­wy z roz­wią­za­niem prze­wi­dzia­nym we wska­za­nym rozporządzeniu.

Rzecz­nik zwró­cił się do Mini­ster z proś­bą o przed­sta­wie­nie sta­no­wi­ska odno­śnie poru­szo­nych kwestii. 

arty­kuł przy­to­czo­ny za RPO

wię­cej i sze­rzej na stronie:

https://www.rpo.gov.pl/pl/content/rzecznik-prosi-minister-edukacji-o-doprecyzowanie-przepisow-dotyczacych-dowozu-uczniow