Pro­ble­my chro­nio­ne­go ryn­ku pra­cy w opi­nii Watch Dog PFRON

Z naj­now­szych danych otrzy­ma­nych od Pań­stwo­we­go Fun­du­szu Reha­bi­li­ta­cji Osób Nie­peł­no­spraw­nych wyni­ka, że firm, wobec któ­rych wsz­czę­to postę­po­wa­nia doty­czą­ce zwro­tu pobra­ne­go dofi­nan­so­wa­nia do wyna­gro­dzeń pra­cow­ni­ków nie­peł­no­spraw­nych z tytu­łu nie­ter­mi­no­we­go ponie­sie­nia kosz­tów pła­cy, jest obec­nie 220. Zatrud­nia­ją one łącz­nie 8 077 pra­cow­ni­ków niepełnosprawnych.

Ura­to­wa­nie tych miejsc poprzez likwi­da­cję nie­ży­cio­wych prze­pi­sów i ogło­sze­nie abo­li­cji dla tej gru­py pra­co­daw­ców (z wyłą­cze­niem udo­wod­nio­nych wyłu­dzeń) było­by zna­ko­mi­tym począt­kiem reali­za­cji ambit­nych pla­nów stwo­rze­nia 500 tysię­cy nowych miejsc pra­cy dla osób z orze­cze­niem o niepełnosprawności.

Z danych otrzy­ma­nych od Fun­du­szu wyni­ka rów­nież, że łącz­na kwo­ta, na któ­rą pro­wa­dzo­ne są przed­mio­to­we postę­po­wa­nia admi­ni­stra­cyj­ne, wyno­si 97 815 749,20 zł, przy czym – jak pod­kre­śla PFRON – kwo­ta ta może ulec zmniej­sze­niu w związ­ku z usta­le­nia­mi doko­na­ny­mi w toku pro­wa­dzo­nych postę­po­wań admi­ni­stra­cyj­nych. Jeże­li PFRON nie wyco­fa się z dotych­cza­so­wej poli­ty­ki hor­ren­dal­nych kar za pomył­kę lub opóź­nie­nie we wpła­cie, przy­czy­ni się do tym samym do utra­ty miejsc pra­cy jakiejś czę­ści osób nie­peł­no­spraw­nych. Następ­nie w ramach pro­gra­mu +500 tysię­cy będzie musiał pokryć kosz­ty ich ponow­ne­go zatrud­nie­nia. To spo­re kosz­ty finan­so­we, nie mówiąc o kosz­tach spo­łecz­nych: zmia­na miej­sca pra­cy, zawo­du, zerwa­nie wię­zi spo­łecz­nych z dotych­cza­so­wą zało­gą. Nie wspo­mi­na­jąc o ist­nie­ją­cych przedsiębiorstwach.

O pro­ble­mie zwro­tu dofi­nan­so­wań z tytu­łu nie­ter­mi­no­wo ponie­sio­nych kosz­tów pła­cy Watch­DogP­fron pisał już nie­jed­no­krot­nie (zobacz cho­ciaż­by: Dane z PFRON potwier­dza­ją nasze naj­gor­sze oba­wy, Spół­dziel­nia inwa­li­dów w Dyno­wie bła­ga o pomoc, Wal­ka z PFRON-em jak wal­ka z wia­tra­ka­mi czy Następ­ny absur­dal­ny przypadek).

Naj­now­sze dane odno­śnie licz­by firm, wobec któ­rych Fun­dusz pro­wa­dzi postę­po­wa­nia doty­czą­ce zwro­tu dofi­nan­so­wa­nia do wyna­gro­dzeń z tytu­łu nie­ter­mi­no­we­go ponie­sie­nia kosz­tów pła­cy, a tak­że licz­by zatrud­nio­nych przez nie osób nie­peł­no­spraw­nych (z podzia­łem na rynek otwar­ty i chro­nio­ny), pre­zen­tu­je poniż­sza tabela.

Cios dla zakła­dów pra­cy chronionej 

Patrząc na powyż­szą tabe­lę nie­trud­no zauwa­żyć, że koniecz­ność zwro­tu dofi­nan­so­wań to głów­nie cios dla zakła­dów pra­cy chro­nio­nej, a przede wszyst­kim – zatrud­nio­nych przez nie osób nie­peł­no­spraw­nych. Mimo że zakła­dów pra­cy chro­nio­nej zobo­wią­za­nych do zwro­tu dofi­nan­so­wań z tytu­łu nie­ter­mi­no­wo ponie­sio­nych kosz­tów pła­cy jest o 166 mniej niż firm z ryn­ku otwar­te­go, zatrud­nia­ją one o pra­wie 2,5 tysią­ca osób nie­peł­no­spraw­nych wię­cej. Część z nich w wyni­ku dzia­łań Fun­du­szu z pew­no­ścią będzie zmu­szo­nych ogło­sić upa­dłość, pozo­sta­wia­jąc bez pra­cy set­ki, jeśli nie tysią­ce osób niepełnosprawnych.

Lepiej zapo­bie­gać niż leczyć 

Dane mówią same za sie­bie i potwier­dza­ją grec­ką zasa­dę medycz­ną: „Lepiej zapo­bie­gać niż leczyć”. Było­by ogrom­nym para­dok­sem poli­tycz­nym likwi­do­wa­nie ist­nie­ją­cych miejsc pra­cy w cza­sach gdy prio­ry­te­tem poli­ty­ki spo­łecz­nej – i to nie tyl­ko wobec nie­peł­no­spraw­nych – jest wal­ka o zwięk­sze­nie wskaź­ni­ków aktyw­no­ści zawo­do­wej i zatrud­nie­nie każ­de­go obywatela.

dr Marek Łukom­ski
Plat­for­ma Inte­gra­cji Osób Niepełnosprawnych