Jak wyglą­da postęp prac nad znie­sie­niem ubez­wła­sno­wol­nie­nia? RPO pyta Mini­stra Sprawiedliwości

Wpro­wa­dze­nie sys­te­mu zin­dy­wi­du­ali­zo­wa­ne­go wspie­ra­ne­go podej­mo­wa­nia decy­zji mogło­by pomóc oso­bom, któ­re obec­nie są ubez­wła­sno­wol­nia­ne, zacho­wać pod­mio­to­wość i zdol­ność do czyn­no­ści praw­nych, jed­no­cze­śnie chro­niąc je przed kon­se­kwen­cja­mi chy­bio­nych decy­zji i zapew­nia­jąc bez­pie­czeń­stwo obro­tu prawnego

Rzecz­nik po raz kolej­ny ape­lu­je do Mini­stra Spra­wie­dli­wo­ści o zmia­nę obec­ne­go sys­te­mu, gdyż cał­ko­wi­te ubez­wła­sno­wol­nie­nie czło­wie­ka moż­na porów­nać tyl­ko z jego śmier­cią cywilną

W cza­sie spra­woz­da­nia Pol­ski z wyko­na­nia posta­no­wień Kon­wen­cji ONZ o pra­wach osób z nie­peł­no­spraw­no­ścia­mi jesie­nią 2018 r. rząd zapo­wie­dział Komi­te­to­wi ONZ, że podej­mie takie pra­ce, ale nie podał szcze­gó­łów Rzecz­nik Praw Oby­wa­tel­skich moni­to­ru­je sytu­ację osób z nie­peł­no­spraw­no­ścia­mi i podej­mu­je wie­le dzia­łań zmie­rza­ją­cych do zapew­nie­nia im więk­szej auto­no­mii oso­bi­stej oraz bez­pie­czeń­stwa prawnego.

Od wie­lu lat Rzecz­nik postu­lu­je tak­że znie­sie­nie insty­tu­cji ubez­wła­sno­wol­nie­nia i zastą­pie­nia jej mode­lem wspie­ra­nia decy­zji na wzór wie­lu państw euro­pej­skich. Już w kwiet­niu 2018 r. RPO zwra­cał się do mini­stra Zbi­gnie­wa Zio­bry w spra­wie znie­sie­nia insty­tu­cji ubez­wła­sno­wol­nie­nia i zastą­pie­nia jej sys­te­mem wspie­ra­nia decy­zji, nie­pro­wa­dzą­ce­go jed­nak do pozba­wia­nia oso­by zdol­no­ści do czyn­no­ści prawnych.

Zwra­cał rów­nież uwa­gę na sze­reg prze­szkód, z któ­ry­mi muszą się na co dzień zma­gać oso­by z nie­peł­no­spraw­no­ścia­mi. 7 lute­go 2018 r. uzy­skał odpo­wiedź, że rze­czy­wi­ście zmia­ny w insty­tu­cji ubez­wła­sno­wol­nie­nia są koniecz­ne, jed­nak obec­nie nie toczą się żad­ne pra­ce legi­sla­cyj­ne w tej spra­wie ze wzglę­du na inne prio­ry­te­to­we pro­jek­ty reali­zo­wa­ne w Mini­ster­stwie Sprawiedliwości.

Pod­czas spo­tka­nia w Komi­te­cie ONZ ds. Praw Osób z Nie­peł­no­spraw­no­ścia­mi 4–5 wrze­śnia 2018 r. w Gene­wie, zwią­za­ne­go z bada­niem przez Komi­tet spra­woz­da­nia pol­skie­go rzą­du z wyko­ny­wa­nia Kon­wen­cji o pra­wach osób z nie­peł­no­spraw­no­ścia­mi, przed­sta­wi­ciel Mini­ster­stwa Spra­wie­dli­wo­ści poin­for­mo­wał jed­nak, iż w Mini­ster­stwie pod­ję­to pra­ce nad zmia­ną pra­wa doty­czą­ce­go ubez­wła­sno­wol­nie­nia. Pra­ce mia­ły mieć cha­rak­ter kon­cep­cyj­ny, lecz ich następ­stwem mia­ło być pod­ję­cie kro­ków legislacyjnych.

W związ­ku z tym Adam Bod­nar pro­si mini­stra Zio­brę o infor­ma­cję o postę­pach tych prac i o prze­ka­za­nie kopii pro­jek­tu, o ile w cią­gu ostat­nie­go pół­ro­cza już powstał.

Pro­si też o poin­for­mo­wa­nie, z jaki­mi oso­ba­mi bądź orga­ni­za­cja­mi, zaj­mu­ją­cy­mi się pra­wa­mi osób z nie­peł­no­spraw­no­ścia­mi, współ­pra­cu­je Mini­ster­stwo przy przed­mio­to­wych pra­cach. Rzecz­nik zauwa­ża bowiem od daw­na pro­blem bra­ku współ­pra­cy rzą­du ze śro­do­wi­skiem osób z nie­peł­no­spraw­no­ścia­mi; zwra­cał już na to uwa­gę w swo­im rapor­cie o sta­nie wdro­że­nia Kon­wen­cji o pra­wach osób z nie­peł­no­spraw­no­ścia­mi, jaki przy­go­to­wał w zeszłym roku dla ONZ.

IV.7024.26.2014 za https://www.rpo.gov.pl/pl/content/jak-wyglada-postep-prac-nad-zniesieniem-ubezwlasnowolnienia-rpo-pyta-ministra-sprawiedliwosci