Dostęp­ność plus: dostęp­ność architektoniczna

Dostęp­ność plus: dostęp­ność architektoniczna

W 2018 roku przed­sta­wio­no pro­gram „Dostęp­ność plus”. Pro­gram ma popra­wić dostęp­ność prze­strze­ni publicz­nej, pro­duk­tów i usług pod wzglę­dem archi­tek­to­nicz­nym, infor­ma­cyj­nym i komu­ni­ka­cyj­nym oraz cyfro­wym. W tym mate­ria­le chce­my przy­bli­żyć dostęp­ność architektoniczną.

Zgod­nie z usta­wą o zapew­nia­niu dostęp­no­ści oso­bom ze szcze­gól­ny­mi potrze­ba­mi do zapew­nia­nia dostęp­no­ści archi­tek­to­nicz­nej zobo­wią­za­ne są pod­mio­ty publicz­ne. Ponad­to zapew­nie­nie dostęp­no­ści jest rów­nież obo­wiąz­kiem innych pod­mio­tów, jeże­li reali­zu­ją zada­nia finan­so­wa­ne ze środ­ków publicznych.

W Usta­wie o zapew­nia­niu dostęp­no­ści oso­bom ze szcze­gól­ny­mi potrze­ba­mi okre­ślo­no zakres zapew­nie­nia dostęp­no­ści archi­tek­to­nicz­nej. Musi on obejmować:

• • zapew­nie­nie wol­nych od barier pozio­mych i pio­no­wych prze­strze­ni komu­ni­ka­cyj­nych budynków,
• • insta­la­cję urzą­dzeń lub zasto­so­wa­nie środ­ków tech­nicz­nych i roz­wią­zań archi­tek­to­nicz­nych w budyn­ku, któ­re umoż­li­wia­ją dostęp do wszyst­kich pomiesz­czeń, z wyłą­cze­niem pomiesz­czeń technicznych,
• • zapew­nie­nie infor­ma­cji na temat roz­kła­du pomiesz­czeń w budyn­ku, co naj­mniej w spo­sób wizu­al­ny i doty­ko­wy lub głosowy,
• • zapew­nie­nie wstę­pu do budyn­ku oso­bie korzy­sta­ją­cej z psa asystującego,
• • zapew­nie­nie oso­bom ze szcze­gól­ny­mi potrze­ba­mi moż­li­wo­ści ewa­ku­acji lub ich ura­to­wa­nia w inny sposób.

Zgod­nie z usta­wą pod­mio­ty publicz­ne zosta­ły zobo­wią­za­ne do usu­wa­nia barier i zapo­bie­ga­nia ich powsta­wa­niu. Barie­rę sta­no­wi każ­da prze­szko­da lub ogra­ni­cze­nie archi­tek­to­nicz­ne, któ­re unie­moż­li­wia lub utrud­nia oso­bom ze szcze­gól­ny­mi potrze­ba­mi udział w róż­nych sfe­rach życia na zasa­dzie rów­no­ści z inny­mi osobami.

Wie­le insty­tu­cji ma swo­je sie­dzi­by w budyn­kach, któ­re powsta­ły w opar­ciu o nie­obo­wią­zu­ją­ce już prze­pi­sy budow­la­ne, czę­sto rów­nież w budyn­kach zabyt­ko­wych. W takich obiek­tach scho­dy, win­dy, drzwi, sze­ro­ko­ści kory­ta­rzy i inne ele­men­ty archi­tek­to­nicz­ne mogą mieć inne para­me­try niż wyma­ga się w przy­pad­ku nowych budynków.

Tak więc brak win­dy, pochyl­ni lub pod­jaz­du dla osób korzy­sta­ją­cych z wóz­ka inwa­lidz­kie­go, tyflo­ma­py, pętli induk­cyj­nej, ozna­cze­nia scho­dów (pierw­szy i ostat­ni w cią­gu scho­dów) trak­to­wa­ne jest jako brak dostęp­no­ści archi­tek­to­nicz­nej. Jeże­li spo­tka­my się z taki­mi bra­ka­mi może­my zło­żyć do takiej insty­tu­cji wnio­sek o bra­ku dostęp­no­ści. Jeże­li jed­nost­ka nadal, pomi­mo zło­że­nia pisma, nie zapew­nia dostęp­no­ści moż­na zło­żyć skar­gę na brak dostęp­no­ści do Pre­ze­sa Zarzą­du Pań­stwo­we­go Fun­du­szu Reha­bi­li­ta­cji Osób Nie­peł­no­spraw­nych (PFRON). We wnio­sku trze­ba  wyka­zać inte­res fak­tycz­ny, czy­li to, że oso­ba ze szcze­gól­ny­mi potrze­ba­mi chce sko­rzy­stać z usług świad­czo­nych przez dany pod­miot (np. zała­twie­nie spra­wy w urzędzie).

Pod­miot publicz­ny ma 14 dni na zapew­nie­nie dostęp­no­ści. Jeże­li wyma­ga to wię­cej cza­su, jed­nost­ka może wydłu­żyć reali­za­cję wnio­sku do 2 mie­się­cy, jed­nak musi o tym powia­do­mić oso­bę, któ­ra zło­ży­ła wnio­sek. Gdy barie­ra będzie nie­moż­li­wa do usu­nię­cia, pod­miot publicz­ny ma obo­wią­zek poin­for­mo­wać o tym wnio­sko­daw­cę. Wów­czas koniecz­ne jest zapew­nie­nie oso­bie ze szcze­gól­ny­mi potrze­ba­mi dostę­pu alter­na­tyw­ne­go np. pomoc innej osoby.

For­mu­larz wnio­sku znaj­du­je się na stro­nie: https://www.pfron.org.pl/aktualnosci/szczegoly-aktualnosci/news/jak-korzystac-z-prawa-do-dostepnosci/. Pismo moż­na zło­żyć za pośred­nic­twem ePU­AP lub por­ta­lu gov.pl.

Na tere­nie całe­go kra­ju jest obec­nie mnó­stwo pod­mio­tów publicz­nych, któ­re nie zapew­nia­ją pod­sta­wo­we­go mini­mum dostęp­no­ści archi­tek­to­nicz­nej. Tłu­ma­cze­nie się tym, że kon­ser­wa­tor nie wyra­zi zgo­dy np. na win­dę zewnętrzną/wewnętrzną jest błęd­nym tłu­ma­cze­niem. Kon­ser­wa­tor może wyra­zić zgo­dę wska­zu­jąc, w któ­rym miej­scu moż­na taką win­dę zamontować.

Dro­dzy czy­tel­ni­cy por­ta­lu nie bój­my się skła­dać wnio­sków o brak dostęp­no­ści archi­tek­to­nicz­nej ale rów­nież cyfro­wej i infor­ma­cyj­no-komu­ni­ka­cyj­nej. Pro­gram „Dostęp­ność plus” dzia­ła po to, aby z nie­go korzy­stać i popra­wiać dostęp­ność architektoniczną.

Andrzej Koenig

Ociem­nia­ły