Deba­ta nt._“KOŃCA ERY WĘGLA NA ŚLĄSKU”

16.II.2021, odby­ła się w for­mu­le online,

deba­ta nt._“KOŃCA ERY WĘGLA
NA ŚLĄ­SKU”, popro­wa­dzo­na na pro­fi­lu “Ślą­skiej Opi­nii” oraz “BoMia­sto”.

 W deba­cie uczest­ni­czy­li: Grze­gorz Fran­ki w roli mode­ra­to­ra, Mar­ta
Anczew­ska z WWF.PL [1] https://www.wwf.pl/o‑nas [2] Iza­be­la Zyg­munt,
Rado­sław Gaw­lik, prze­wod­ni­czą­cy zespo­łu Przy­go­to­wu­ją­ce­go
“Tery­to­rial­ny Plan Spra­wie­dli­wej Trans­for­ma­cji dla Sub­re­gio­nu
Wał­brzy­skie­go oraz Łukasz Trem­ba­czew­ski, socjo­log, któ­ry przy­go­to­wał
pre­zen­ta­cję wprowadzającą;

stwier­dza­jąc, że od 30 lat podej­mo­wa­ne są pró­by restruk­tu­ry­za­cji
prze­my­słu węglo­we­go i w tym uję­ciu zawsze widzia­no restruk­tu­ry­za­cję
jako szan­sę uzy­ska­nia kon­ku­ren­cyj­no­ści bran­ży wydo­by­cia i
wyko­rzy­sta­nia węgla,

nato­miast “SPRA­WIE­DLI­WA TRANS­FOR­MA­CJA”, to cał­ko­wi­ta eli­mi­na­cja wpły­wu
szko­dli­wych sub­stan­cji będą­cych efek­tem wydo­by­cia i prze­twór­stwa
węgla na śro­do­wi­sko i o ile przy restruk­tu­ry­za­cji pro­ces ma cha­rak­ter
odgór­ny, to przy trans­for­ma­cji oddol­ny, pro­wa­dząc do likwi­da­cji
sek­to­rów emi­syj­nych ale bez utra­ty kon­ku­ren­cyj­no­ści gospo­dar­ki
regio­nu. Pro­ces ten jest obec­nie pro­wa­dzo­ny pod pre­sją ochro­ny
śro­do­wi­ska w wymia­rze glo­bal­nym, któ­ra sta­no­wi dodat­ko­wy czyn­nik
wpły­wa­ją­cy na pogor­sze­nie się opła­cal­no­ści bran­ży. Stąd jeże­li
już obec­nie nie przy­go­tu­je­my odpo­wied­nio miast regio­nu Ślą­ska, to
będzie pro­blem z zapew­nie­niem pozio­mu bez­piecz­nej, eko­no­micz­nej
przy­szło­ści, pro­wa­dząc do pogor­sze­nia sta­nu zdro­wia miesz­kań­ców a
jed­no­cze­śnie według ana­liz mamy tyl­ko 10 lat na wyco­fa­nie się ze
spa­la­nia węgla i wyha­mo­wa­nia emi­sji CO2 do atmosfery.

Zda­niem Rado­sła­wa Gaw­li­ka, ter­min rezy­gna­cji z węgla, ze wzglę­dów
eko­no­micz­nych, nastą­pi praw­do­po­dob­nie szyb­ciej niż prze­wi­dy­wa­ne w
uzgod­nie­niach rzą­du ze związ­ka­mi, zawo­do­wy­mi, co wyni­ka z coraz
niż­szych cen ener­gii pozy­ski­wa­nej z OZE. Rów­nież więk­szość
spo­łe­czeń­stwa już zde­cy­do­wa­nie optu­je za OZE. ale związ­ki zawo­do­we
wciąż nie są goto­we. Alter­na­ty­wą dla Ślą­ska jest idea
elek­tro­pro­su­me­ry­zmu, pro­pa­go­wa­na na plat­for­mie
http://ppte2050.pl/platforman [3] w/r kon­wer­sa­to­rium Inte­li­gent­na
Ener­ge­ty­ka, przez prof. Jana Popczy­ka z Poli­tech­ni­ki Ślą­skiej w
Gli­wi­cach (http://ppte2050.pl/…/04.%20Potencjal%20unifikacji%20i…
[4]. )

Pan Łukasz Trem­ba­czyń­ski, zwró­cił uwa­gę na klincz eko­no­micz­ny
spo­wo­do­wa­ny posta­wą związ­ków, któ­ry bez tego upo­ru był­by
łatwiej­szy do roz­wią­za­nia. Stop­nio­wo nastę­pu­je spa­dek udzia­łu
sprze­da­ży węgla w PKB Ślą­ska z 20 na 8 % i wyraź­nie widać, że
roz­padł się mono­lit spo­łecz­ny zwią­za­ny z bran­żą węglo­wą, gdyż w
ślą­skich mia­stach żyją już ludzie nie zwią­za­ni poprzez człon­ków
swo­ich rodzin z bran­żą węglo­wą i eto­sem zawo­du gór­ni­cze­go.
Nato­miast Ci ludzie odczu­wa­ją pro­ble­my wyni­ka­ją­ce ze szkód
gór­ni­czych na ich domy. Rów­nież naj­młod­sze poko­le­nie gór­ni­ków, nie
odczu­wa już takiej inte­gra­cji z tra­dy­cją gór­ni­czą i po szych­cie
idzie pro­sto do domu zamiast do karcz­my na piwo z kole­ga­mi. Dziś przy
powszech­nym podzia­le obo­wiąz­ków domo­wych i pra­cu­ją­cych żonach
zmie­nił się model rodzi­ny na Ślą­sku. Z badań wyni­ka, że ŚLĄSK
JEST REGIO­NEM ZAGRO­ŻO­NYM NAJ­NIŻ­SZYM POZIO­MEM ZATRUD­NIE­NIA MĘŻ­CZYZN,
co jest wyni­kiem błęd­nej kon­cep­cji, wysy­ła­nia gór­ni­ków na
wcze­śniej­szą eme­ry­tu­rę, co w kon­se­kwen­cji pro­wa­dzi do eko­no­micz­nej
degra­da­cji regionu.

Na tym tle Pani Mar­ta Anczew­ska, pod­kre­śli­ła koniecz­ność zba­da­nia
któ­re z czyn­ni­ków mają naj­więk­szy wpływ na osta­tecz­ny efekt
korzyst­nej transformacji.

a Pani Iza­be­la Zyg­munt, zwró­ci­ła uwa­gę, iż Pol­ska jest jedy­nym
kra­jem w UE, któ­ry jest w naj­wyż­szym, bo aż w 85 % uza­leż­nio­ny od
węgla, kolej­ny z naj­bar­dziej uza­leż­nio­nych jest już tyl­ko w 35 %, co
świad­czy o ska­li wyzwa­nia jakie stoi przed nami. Dziś ener­gia
pozy­ski­wa­na z OZE jest bar­dzo kon­ku­ren­cyj­na ceno­wo i zmia­ny wciąż
zacho­dzą na nie­ko­rzyść węgla.

Deba­ta była inte­re­su­ją­ca, ale nie dała jasnej odpo­wie­dzi na pyta­nie,
pozo­sta­wia­jąc poczu­cie. Na  nie­zbyt sil­nej goto­wo­ści do trans­for­ma­cji
po stro­nie śro­do­wi­ska gór­ni­ków. Jed­no­cze­śnie tro­chę się wyda­je
dziw­ne i nie­zro­zu­mia­łe, że w deba­cie nie­obec­ne jest śro­do­wi­sko
nauko­we Ślą­ska, któ­re­go ogrom­ny inte­lek­tu­al­ny poten­cjał jest
przy­wo­ły­wa­ny przy każ­dej nada­rza­ją­cej się oka­zji. W tej kwe­stii
moż­na było odno­to­wać cie­ka­wą wypo­wiedź pod­czas dwu­dnio­we­go Kon­gre­su
EEC w Kato­wi­cach,  (www.wnp.pl [5] ) poświę­co­ne­go gospo­dar­ce po
pan­de­mii, nowym wyzwa­niom dla Euro­py, inwe­sty­cjom infra­struk­tu­ral­nym w
nowej per­spek­ty­wie finan­so­wej EU, zie­lo­nym inwe­sty­cjom jak też
zie­lo­ne­mu ładowi

Kon­gres EEC wła­śnie (18.II.2021) dziś się zakoń­czył, wska­zu­jąc na
poten­cjał nauki w tech­no­lo­giach wodo­ro­wych, nazy­wa­jąc Śląsk jako
poten­cjal­ną POL­SKĄ “DOLI­NĘ WODO­RO­WĄ”, stąd może przy oka­zji mając
już listę prio­ry­te­tów zie­lo­ne­go ładu, war­to się zasta­no­wić jak
powin­na wyglą­dać ich reali­za­cja z per­spek­ty­wy Ślą­ska
i każ­de­go z Pol­skich pozo­sta­łych regio­nów, nie cze­ka­jąc na wytycz­ne rządu !!

Pozdra­wiam, Leszek Pieczyński