Jak poprawić system orzekania o niepełnosprawności, by był zgodny ze standardami Konwencji ONZ? – wystąpienie RPO do Ministra Rodziny i Pracy

Obywatele z niepełnosprawnościami mają prawo zabrać głos w dyskusji o zmianach sposobu orzekania o niepełnosprawności

Aby pomóc osobom z niepełnosprawnościami, państwo ma orzekać, jakiego wsparcia dana osoba potrzebuje, by niezależnie żyć – a nie stwierdzać, jak bardzo jest niesamodzielna

RPO wskazuje Ministrowi Rodziny warunki brzegowe dobrej reformy orzecznictwa.

Podobne wnioski przedstawił Polsce przed tygodniem Komitet ds. Praw Osób z Niepełnosprawnościami W Polsce funkcjonuje aż sześć systemów orzekania o niepełnosprawności, w tym cztery systemy ustalają uprawnienia do świadczeń rentowych (w ramach ZUS, KRUS, MSWiA i MON), i piąty - o stopniu niepełnosprawności oraz szósty - w zakresie potrzeb kształcenia specjalnego.. Przepisy są sprzeczne, dezorientują osoby z niepełnosprawnościami i utrudniają im korzystanie ze swoich praw.

Czytaj więcej...

Jak poprawić system orzekania o niepełnosprawności, by był zgodny ze standardami Konwencji ONZ? – wystąpienie RPO do Ministra Rodziny i Pracy

Obywatele z niepełnosprawnościami mają prawo zabrać głos w dyskusji o zmianach sposobu orzekania o niepełnosprawności

Aby pomóc osobom z niepełnosprawnościami, państwo ma orzekać, jakiego wsparcia dana osoba potrzebuje, by niezależnie żyć – a nie stwierdzać, jak bardzo jest niesamodzielna

RPO wskazuje Ministrowi Rodziny warunki brzegowe dobrej reformy orzecznictwa.

Podobne wnioski przedstawił Polsce przed tygodniem Komitet ds. Praw Osób z Niepełnosprawnościami W Polsce funkcjonuje aż sześć systemów orzekania o niepełnosprawności, w tym cztery systemy ustalają uprawnienia do świadczeń rentowych (w ramach ZUS, KRUS, MSWiA i MON), i piąty - o stopniu niepełnosprawności oraz szósty - w zakresie potrzeb kształcenia specjalnego.. Przepisy są sprzeczne, dezorientują osoby z niepełnosprawnościami i utrudniają im korzystanie ze swoich praw.

RPO od wielu lat zwraca uwagę na potrzebę zmian systemu orzekania. Prace w tym podjął Międzyresortowy Zespół pod przewodnictwem prezes ZUS Gertrudy Uścińskiej. Zakończył on jednak prace, zanim Komitet ONZ przedstawił Polsce swoje rekomendacje o tym, jak lepiej realizować Konwencję o prawach osób niepełnosprawnych, którą Polska ratyfikowała.

Z prowadzonej z prezes ZUS korespondencji Rzecznika wynikało, że zdaniem Zespołu osoby z niepełnosprawnościami były wystarczająco konsultowane, jako że w pracach zespołu brali udział przedstawiciele dwóch organizacji pozarządowych. Zaś do co fundamentów nowego projektu– to jest już za późno na zmiany, gdyż projekt został już przekazany rządowi. Dlatego RPO zwraca się do ministry rodziny, pracy i polityki społecznej, bo to od niej zależy teraz los zmian.

Konsultacje społeczne to nie pytanie o zdanie dwóch organizacji
Pierwsza uwaga Rzecznika Praw Obywatelskich dotyczy konsultacji: niezwykle istotne jest, aby w toku projektowania rozwiązań ustawowych dotyczących osób z niepełnosprawnościami wysłuchany był głos tych osób oraz reprezentujących ich organizacji. Tego wymaga Konwencja ONZ. A udział w pracach nad projektem przedstawicieli dwóch organizacji pozarządowych mających jedynie głos doradcy nie spełnia standardu konwencyjnego.

- Z tego względu pozwolę sobie wyrazić nadzieję, że przygotowany projekt ustawy, na kolejnym etapie prac, stanie się przedmiotem szerokich konsultacji społecznych, w których swoją ocenę proponowanych regulacji będą mogły wyrazić same osoby z niepełnosprawnościami oraz ich organizacje – pisze RPO Adam Bodnar. - Liczę, że wielokrotnie podkreślana w czasie dialogu rządu z członkami Komitetu ds. Praw Osób z Niepełnosprawnościami w Genewie w dniach 4-5 września 2018 r. deklaracja polskich władz o otwartości na współpracę ze środowiskiem osób z niepełnosprawnościami znajdzie swoje pełne potwierdzenie i odzwierciedlenie w działaniach w tym tak ważnym obszarze.

Pojęcie „niesamodzielność” jest sprzeczne z Konwencją ONZ

Drugie zastrzeżenie RPO, wielokrotnie przedstawiane we wcześniejszej korespondencji, dotyczy samego podejścia do niepełnosprawności. Zgodnie z Konwencją ONZ o prawach osób niepełnosprawnych, system orzeczniczy powinien pozwalać na określenie zindywidualizowanego wsparcia potrzebnego danej osobie, zarówno o charakterze finansowym, jak i niefinansowym. Powinien więc skupiać się na potencjale osoby z niepełnosprawnością, nie zaś na jej dysfunkcjach.

W tym kontekście niepokój RPO wywołuje informacja, że w nowym systemie ma się pojawić kategoria „niesamodzielności” oraz orzekanie o „stopniu niesamodzielności”. Stoi to w sprzeczności z Konwencją i z aktualnym podejściem do niepełnosprawności opartym o prawa człowieka. W ocenie RPO, jak również zdaniem wspierających działalność Rzecznika członków Komisji Ekspertów ds. Osób z Niepełnosprawnościami, konieczne jest zastosowanie w ramach systemu orzekania terminologii spójnej z Konwencją. Rzecznik postuluje więc, by w toku prac nad projektem ustawy zmienić określenie „orzekanie o niesamodzielności” na sformułowanie pozytywne i odnoszące się do zakresu wsparcia osób z niepełnosprawnościami. To słowa przecież ostatecznie decydują o tym, jak wszyscy postrzegamy problem niepełnosprawności. Co innego znaczy "nie zdolny do...", a co innego "może - pod warunkiem wsparcia polegającego na..."

Nie każdy musi wiedzieć, na czym polega niepełnosprawność innego człowieka
Planowana reforma orzecznictwa wydaje się również doskonałą okazją do refleksji nad treścią i formą wydawanych orzeczeń.
Dziś wymóg zamieszczenia w orzeczeniu o stopniu niepełnosprawności symbolu przyczyny niepełnosprawności wynika z rozporządzenia (Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z 15 lipca 2003 r. , Dz.U. z 2015 r. poz. 1110), które zostało wydane na podstawie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2018 r. poz. 511). Wszystkie rodzaje orzeczeń mają zawierać „symbol przyczyny niepełnosprawności”. To znaczy, że jeśli ktoś przedłoży pracodawcy zaświadczenie o niepełnosprawności, to on tę niepełnosprawność pozna, nawet jeśli jest to niepełnosprawność niewidoczna i nie ma związku z wykonywaną pracą. Budzi to wątpliwości z punktu widzenie prawa do prywatności i autonomii informacyjnej zawartego w art. 51 Konstytucji. Zdaniem RPO trzeba znaleźć inny sposób chroniący pracodawcę i pracownika, a zrezygnować ze wskazywania w orzeczeniu symbolu przyczyny niepełnosprawności. Warto zauważyć, że kwestia ta była rozpatrywana przez Trybunał Konstytucyjny (sygn. akt SK 19/17, wyrok z 19 czerwca 2018 r., Dz. U. z 2018 r. poz. 1241). TK nie rozstrzygnął, czy symbol niepełnosprawności może być zawarty na orzeczeniu, ponieważ uznał kwestionowaną regulację za niekonstytucyjną z powodów formalnych – zawarcie w rozporządzeniu a nie w ustawie.

Poprzednie wystąpienie RPO w sprawie Wystąpienie Rzecznika Praw Obywatelskich do Prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia 10 maja 2018 r.
Pismo Prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych do Rzecznika Praw Obywatelskich z dnia 22 maja 2018 r.
Pismo Rzecznika Praw Obywatelskich do Prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia 18 czerwca 2018 r.
Pismo Prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych do Rzecznika Praw Obywatelskich z dnia 27 czerwca 2018 r.
Pismo Rzecznika Praw Obywatelskich do Prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia 8 sierpnia 2018 r.
Pismo Prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych do Rzecznika Praw Obywatelskich z dnia 21 sierpnia 2018 r.

XI.7061.10.2018 wanej aktualnie nowelizacji przepisu art. 6b ust. 3 ustawy o rehabilitacji zawodowej. 

za: https://www.rpo.gov.pl/pl/content/jak-poprawi%C4%87-system-orzekania-o-niepe%C5%82nosprawno%C5%9Bci-by%C5%82-zgodny-ze-standardami-konwencji-onz-%E2%80%93

Rząd odpowiada RPO, co robi w sprawie deinstytucjonalizacji opieki nad osobami starszymi i z niepełnosprawnościami

Zdaniem rządu w Polsce nie ma potrzeby przyjmowania Narodowego Programu Deinstytucjonalizacji, ponieważ stosowane są inne narzędzia

Co roku 900 osób powraca z domów pomocy społecznej do społeczności lokalnej

MRPiPS podaje dane statystyczne dotyczące deinstytucjonalizacji

Deinstytucjonalizacja to proces odejścia od opieki w dużych instytucjach na rzecz zapewnienia wsparcia w środowisku lokalnym - w miejscu zamieszkania, np. poprzez asystenta osobistego lub kameralnych wprowadzanych w społeczności lokalnej formach typu mieszkania chronione. 

Czytaj więcej...

RPO proponuje rozwiązanie, gdy opiekun osoby ubezwłasnowolnionej utrudnia kontakty z jej bliskimi

Bliscy osoby dorosłej całkowicie ubezwłasnowolnionej są bezradni, jeśli jej prawny opiekun uniemożliwia im kontaktowanie się z nią

Dziś ani osoba ubezwłasnowolniona, ani jej bliscy nie mogą wszczynać postępowania przed sądem o zobowiązanie opiekuna do takich kontaktów

Rzecznik Praw Obywatelskich proponuje, aby w takich sytuacjach sąd mógł wdrażać postępowania z urzędu - na wniosek zainteresowanych

Ludzie skarżą się RPO na niemożność inicjowania postępowania sądowego w celu umożliwienia takich kontaktów. Zastępca RPO Stanisław Trociuk napisał do Ministra Sprawiedliwości, że taka sytuacja jest nie do pogodzenia z art. 47 Konstytucji RP.

Czytaj więcej...

Brat opiekujący się siostrą ma prawo zamiany zasiłku na wyższe świadczenie opiekuńcze. WSA w Warszawie uwzględnił argumenty RPO

Pan Tomasz opiekujący się niepełnosprawną siostrą dostanie trzykrotnie wyższą pomoc państwa

Sąd administracyjny kolejny raz stanął po stronie opiekuna osoby z niepełnosprawnością i odwołał się do niewykonanego przez rządy wyroku TK 

Uwzględnił argumenty RPO, który zaskarżył niekorzystną dla pana Tomasza decyzję organu samorządowego Pan Tomasz opiekuje się siostrą, osobą z niepełnosprawnością. Dotychczas pobierał specjalny zasiłek opiekuńczy (520 zł). Kiedy wystąpił do gminy o świadczenie pielęgnacyjne (1477 zł), odmówiono mu, ponieważ pobierał już zasiłek.

Czytaj więcej...

Co mają zrobić rodzice dziecka z niepełnosprawnością, które przeżywa kryzys psychiczny, kiedy skończy 18 lat? RPO pisze o braku wsparcia państwa w takiej sytuacji

Dziecko ze stwierdzoną niepełnosprawnością intelektualną było hospitalizowane na oddziałach pediatrycznych i psychiatrycznych kilkadziesiąt razy z uwagi na próby samobójcze, agresywne zachowania i groźby stwarzające zagrożenie także dla osób postronnych

Sąd zdecydował o umieszczeniu tej młodej osoby w Krajowym Ośrodku Psychiatrii Sądowej dla Nieletnich, jednak po skończeniu 18 lat zostanie ona automatycznie zwolniona z zakładu

Matka nie jest w stanie zapewnić dziecku odpowiedniej opieki i wsparcia, a z chwilą osiągnięcia pełnoletności system traci z pola widzenia dorosłe niepełnosprawne dziecko, niezależnie od jego faktycznej sytuacji i stanu psychicznego

Kiedy dziecko z niepełnosprawnością, które przeżywa kryzys psychiczny, kończy 18 lat pozbawiane jest systemowego wsparcia ze strony państwa. Tymczasem po opuszczeniu placówki leczniczej dla nieletnich nadal wymaga przecież kompleksowego i specjalistycznego wsparcia, a rodzina często nie jest w stanie zapewnić stosownej opieki i terapii.

Czytaj więcej...

PUCHARU POLSKI w Biathlonie Zimowym Kościelisko 06-09.12.2018 r.

Załączniki:

Komunikat Puchar Polski w biathlonie zimowym 6-9 grudnia 2018.odt	25 kB
Komunikat Puchar Polski w biathlonie zimowym 6-9 grudnia 2018.doc	22 kB

Informator Jeleniogórski 15 - 22 listopada 2018

Złoty Medal na targach w Norymberdze dla PB

Bioniczna proteza ręki MindHand z Politechniki Białostockiej została nagrodzona złotym medalem na 70. Międzynarodowych Targach "Pomysły, Wynalazki, Nowe Produkty iENA 2018" w Norymberdze w Niemczech (1 - 4 listopada 2018r.).

Interdyscyplinarny zespół MindHand tworzą doktorant i studenci Wydziału Mechanicznego, Wydziału Informatyki oraz Wydziału Architektury Politechniki Białostockiej: mgr inż. Sławomir Grycuk, Paweł Antoniuk, Adam Kozłowski, Łukasz Boguszewski, Ewelina Antoniuk. To oni są konstruktorami bionicznej protezy ręki, wykorzystującej nowoczesne technologie i autorskie rozwiązania. Do tej pory udało się opracować funkcjonalny prototyp protezy z użyciem nowoczesnego druku 3D.

Czytaj więcej...

Patriotyczne spotkanie w KSON-nie

Niepełnosprawni, młodzi uczestnicy projektu „Kierunek Praca” zorganizowali w przed dniem Święta Niepodległości patriotyczne spotkanie integracyjne dla członków organizacji zrzeszonych w KSON.

Część pieśni patriotycznych rozpoczęliśmy od Hymnu Narodowego – mówi Ewa Knychas, psycholog projektu. Potem były wspomnienia seniorów, którzy opowiadali o relacjach swoich rodziców z pierwszych dni w Niepodległej Polsce w roku 1918. Przypominano uczestników Powstania Wielkopolskiego, przy grobach których z inicjatywy

Czytaj więcej...